Doanh nghiệp chưa tận dụng hết tiềm năng của “lao động trẻ”

Tại Việt Nam, đợt đầu tiên được thực hiện trong năm 2012-2013 với mẫu khảo sát là hơn 2.700 thanh niên và đợt thứ hai trong năm 2015 với hơn 2.200 mẫu khảo sát.

Kết quả điều tra vừa được ILO công bố cho thấy sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học cần khoảng 7,3 tháng để tìm công việc họ thấy ổn định và hài lòng; lao động có trình độ THPT cần thời gian dài hơn, trung bình là 17,8 tháng. Điều này cho thấy mối tương quan chặt chẽ giữa trình độ học vấn và thời gian chuyển tiếp sang thị trường lao động của thanh niên.

Điều tra cũng chỉ ra rằng, 26% lao động trẻ có trình độ học vấn cao hơn yêu cầu công việc mà họ đang làm. Đồng thời, trình độ thấp hơn yêu cầu trong lao động trẻ vẫn là một vấn đề tại Việt Nam và 23,5% lao động trẻ nằm trong nhóm này.

“Điều này có nghĩa là doanh nghiệp đang chưa tận dụng hết tiềm năng, năng suất của nhiều lao động trẻ, mặt khác lại không thể hoạt động ở mức năng suất lao động tối đa của mình, vì họ tuyển dụng lao động thiếu khả năng”, Giám đốc ILO Việt Nam Chang-Hee Lee giải thích, “Sự không phù hợp với yêu cầu công việc có thể tạo ra gánh nặng lên từng cá nhân, doanh nghiệp và toàn xã hội”.

Điều tra ghi nhận tỉ lệ không tận dụng được hết tiềm năng của lực lượng lao động trẻ vẫn ở mức cao: 43% trong năm 2015 và 47% trong 2013.

Khái niệm “Không tận dụng được hết tiềm năng lao động” bao gồm những người thất nghiệp, những người không tham gia hoạt động kinh tế nhưng cũng không đi học, hoặc những người làm những công việc không thường xuyên (các công việc tự làm, hoặc làm các công việc với hợp đồng ngắn hạn).

Trong khi đó, với những lao động trẻ có việc làm, chất lượng việc làm không bảo đảm vẫn đang là rào cản lớn để Việt Nam cải thiện năng suất lao động.

Mặc dù đa số lao động trẻ (58,6%) làm công việc được trả lương, nhưng hơn 1/3 thanh niên vẫn làm những công việc dễ bị tổn thương như lao động tự làm, hoặc lao động làm cho gia đình không được trả lương. Gần một nửa thanh niên làm việc được trả lương, nhưng không có hợp đồng bằng văn bản.

Giám đốc ILO tại Việt Nam nhận định tuy Việt Nam tỉ lệ thanh niên thất nghiệp không ở mức báo động như nhiều nước khác nhưng việc bảo đảm việc làm chất lượng cho thế hệ trẻ vẫn là thử thách lớn.

Nhiều lao động trẻ đang ở trong tình trạng không được bảo vệ ở nơi làm việc, đồng thời nhiều người khác cũng không tìm được những kiến thức, kỹ năng phù hợp từ ghế nhà trường để làm việc trong thị trường lao động hiện tại.

Ông Chang-Hee Lee cho rằng cần tăng cường sự phối hợp giữa Chính phủ, công đoàn và doanh nghiệp để đẩy mạnh phát triển việc làm cho thanh niên và phát triển kinh doanh với khu vực tư nhân là đầu tàu kiến tạo việc làm.